Zawodowa Odpowiedzialność Cywilna – obowiązkowa czy dobrowolna? Jak to działa w praktyce?
Kto kontroluje obowiązek posiadania ubezpieczenia ZOC?
Jeżeli istnieje obowiązek posiadania ubezpieczenia zawodowej odpowiedzialności cywilnej (ZOC), to ktoś musi ten obowiązek kontrolować i egzekwować. Określają to przepisy prawa.
Obowiązek posiadania ubezpieczenia OC zawodowego jest kontrolowany przez odpowiednie organy wskazane w ustawie dotyczącej danego zawodu. Może to być:
- organ państwowy, np. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (w przypadku OC zarządców nieruchomości),
- albo organ samorządu zawodowego, np. Okręgowa Izba Radców Prawnych (dla radców prawnych).
W przypadku, gdy w toku kontroli okaże się, że osoba fizyczna lub prawna nie posiada ważnej polisy OC, zostanie na nią nałożona kara określona w odpowiednich aktach prawnych.
Dla przykładu – agent ubezpieczeniowy, który nie dopełni obowiązku zawarcia ubezpieczenia OC, zapłaci karę w wysokości 1 000 euro na rzecz budżetu państwa, zgodnie z ustawą o dystrybucji ubezpieczeń.
Zapłata kary nie zwalnia go jednak z obowiązku zawarcia takiej umowy.
Składka ubezpieczeniowa – od czego zależy?
Wysokość składki za ubezpieczenie zależy przede wszystkim od:
- wysokości sumy ubezpieczenia,
- wykupionych dodatkowych klauzul rozszerzających odpowiedzialność,
- stażu zawodowego lub długości prowadzenia działalności gospodarczej,
- dotychczasowego przebiegu ubezpieczenia (szkodowości),
- zakresu terytorialnego ochrony (Polska, Europa, świat).
Przykładowo:
- adwokat za ubezpieczenie na minimalną sumę gwarancyjną 50 000 euro zapłaci ok. 55–85 zł miesięcznie,
- agent ubezpieczeniowy – ok. 150–200 zł miesięcznie.
Nie są to więc wysokie składki, biorąc pod uwagę zakres oferowanej ochrony.
Dobrowolne ubezpieczenia ZOC – kiedy warto je mieć?
W zawodach wymagających wysokiej specjalizacji i niosących większe ryzyko powstania szkód, nawet jeśli prawo nie nakłada obowiązku posiadania OC zawodowego, warto takie ubezpieczenie mieć.
Jeden z naszych pośredników trafnie zauważył:
„Dziś nie wolno prowadzić żadnej działalności gospodarczej, wykonywać żadnego zawodu, a nawet wychodzić z domu bez odpowiedniego ubezpieczenia OC.”
Dobrowolne ubezpieczenie OC zawodowej mogą zawrzeć:
- osoby posiadające obowiązkowe OC, które chcą podwyższyć sumę gwarancyjną (tzw. ubezpieczenie nadwyżkowe),
- osoby bez obowiązku ustawowego, które chcą mieć ochronę finansową podczas wykonywania swojej pracy.
Jak wyglądają dobrowolne ubezpieczenia ZOC w praktyce?
Zakłady ubezpieczeń (ZU) oferują te ubezpieczenia w różnych formach:
- Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) dla wielu zawodów – z możliwością dodania klauzul rozszerzających ochronę lub precyzujących szczegóły dla konkretnych profesji.
ZU mogą posiadać kilka, kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt klauzul określających szczegółowe warunki, wyłączenia i sublimity. - Oddzielne ubezpieczenia z własnymi OWU – przygotowane dla konkretnych grup zawodowych.
- Dodatkowe klauzule i ubezpieczenia, np.:
- ochrona prawna,
- szkody polegające na czystych stratach finansowych,
- szkody wyrządzone nieumyślnie lub z rażącym niedbalstwem,
- koszty rzeczoznawców i obrony sądowej,
- rozszerzenie terytorialne ochrony,
- objęcie ochroną podwykonawców,
- ochrona przed utratą lub zniszczeniem dokumentów.
Takie rozwiązania dostępne są m.in. w ubezpieczeniach partnerów Alwis&Secura.
Kto może zawrzeć ubezpieczenie OC zawodowej?
Polisę może zawrzeć:
- osoba fizyczna wykonująca dany zawód,
- podmiot zatrudniający takie osoby (np. pracodawca wykupujący polisę dla pracownika).
W zależności od konstrukcji umowy, ochrona może obejmować zarówno indywidualne osoby, jak i firmy prowadzące działalność zawodową.
Często istnieje też możliwość wprowadzenia udziału własnego.
Warto jednak pamiętać, że ubezpieczenie ZOC nie zastępuje klasycznego ubezpieczenia OC firmy (deliktowego i kontraktowego).
Przykłady zawodów objętych dobrowolnym ZOC
Wśród dobrowolnych ubezpieczeń OC zawodowej – dostępnych u partnerów Alwis & Secura – znajdują się m.in.:
- biegli rewidenci, księgowi,
- lekarze, pielęgniarki, farmaceuci,
- nauczyciele, wychowawcy, instruktorzy sportu,
- członkowie władz spółek, doradcy, konsultanci,
- geodeci, tłumacze, psycholodzy,
- ratownicy GOPR, WOPR, przewodnicy turystyczni,
- użytkownicy jachtów, przewoźnicy drogowi,
- pracownicy służby BHP,
- lekarze weterynarii i lecznice weterynaryjne,
i wiele innych.
W zasadzie każdy zawód może zostać objęty ochroną – czasem po indywidualnej ocenie ryzyka i ustaleniu składki.
Zakres ochrony i dobór ubezpieczenia
W niektórych przypadkach zakres dobrowolnego ZOC może być węższy niż w ubezpieczeniu obowiązkowym. Dla większych firm ubezpieczenia te są często szyte na miarę – dostosowane do potrzeb i rodzaju ryzyk danej działalności.
Dla osób fizycznych oraz małych i średnich przedsiębiorstw ochrona ma zwykle charakter standardowy (często w formie pakietów) i obejmuje podstawowe ryzyka.
Warto podkreślić, że niekiedy jedna osoba prowadzi działalność obejmującą kilka zawodów. Wówczas przy ZOC może być konieczne zawarcie dwóch lub trzech odrębnych polis – w zależności od zakresu ochrony.
To właśnie dystrybutor powinien sprawdzić na etapie APK (Analizy Potrzeb Klienta).
Podsumowanie
Warto i trzeba się ubezpieczać od odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zawodowej. To gwarancja bezpieczeństwa finansowego dla ubezpieczonego oraz pewność dla jego klientów.
Zakres ochrony powinien być zawsze adekwatny do rodzaju zagrożeń, charakteru branży i wielkości firmy. Rozważny wybór, analiza potrzeb i dopasowanie odpowiedniej ochrony – to podstawa, którą kierują się wszyscy współpracownicy Alwis&Secura.
